شناسهٔ خبر: 63451 - سرویس مسکن و شهرسازی
نسخه قابل چاپ

جابجايی روستاها و يك تجربه ناموفق ديگر

علی بیت اللهی دكتر علی بيت‌اللهی: بعد از زلزله بم با هدف دوری از خطر زلزله و خط گسل آن برخی از روستاها را جابه جا کردند اما به دلیل آنکه محل جدید فاقد آب و فضای سبز بود روستاییان اندک اندک به روستای خود بازگشتند.

"گتکوئیه یکی از روستای شهرستان زرند کرمان است. با شنیدن نام زرند، بی‌تردید به یاد زلزله ۱۳۸۳ زرند با بزرگی ۶.۳ می افتیم که یکسال بعد از زلزله دهشتناک بم در دیار کرمان رخ داد. هنوز اندوه زلزله بم از یاد نرفته بود که روستاهایی مانند حتکن، داهوئیه و ... در این زلزله آسیب‌دیدگی تا صد در صدی را تجربه کردند. روستاهائی که در لبه افتادگی گسل بزرگ و کاری کوهبنان در راستای شمالی -جنوبی با سابقه لرزه‌خیزی فراوان قرار داشتند. روستای گتکوئیه نیز جزء روستاهای به شدت تخریب شده بود. حدود ۴۵ نفر کشته داد که بعد از روستای حتکن دومین مرکز جمعیتی با تلفات بالا بود.

 پس از زمین‌لرزه زرند و البته بم، اقدامات خوبی توسط بنیاد مسکن در روستاهای کرمان شروع شد. بسیاری از خانه‌ها نوسازی و بهسازی شدند، نمونه تاثیر این اقدام را به عنوان مثال در روستای گورک در زلزله هجدک کرمان سال ۱۳۹۶ دیدیم، از ۱۲۶ واحد روستائی، ۷۵ واحد به صورت اسکلت پیچ مهره‌ای نوسازی شده بودند که عملکرد خیلی خوبی را از خود نشان دادند.

اما با هدف دوری از خطر زلزله و خط گسلش، بعضی از روستاها را جابجا کردند که روستای گتکوئیه یکی از آنها بود. از محل قبلی روستا حدود ۳ کیلومتر به سمت دشت محل جدید روستا را انتخاب و جابجا کردند. محل جدید فاقد آب و فضای سبز و شکل ساخت هم مشابه خانه‌های سازمانی در ردیف‌های موازی است و شباهتی با فرم روستا ندارد.

بازدیدی که در دیماه ۱۳۹۷ از محل قدیمی روستا داشتیم مشاهده کردیم که روستائیان اندک اندک به همان سرزمین آبا و اجدادی خود مهاجرت و در آنجا شروع به ساخت و ساز کرده‌اند که در عکس ها نمونه هایی از آن مشاهده می‌شود.

وجود آب و هوای بهتر در پای کوه، امکان نگهداری و تغذیه دام و دلبستگی به سرزمین اجدادی را می‌توان از اصلی‌ترین دلایل این کار برشمرد.

چنین به نظر می‌رسد که جابجائی فیزیکی یک روستا بدون توجه به سایر ابعاد مهم زندگی روستائیان کاری است که نیازمند بازنگری اساسی است.

نظر شما